Verovatno ste se susreli sa raznim nazivima koji stoje uz reč yoga, Hatha, Raja, Kundalini, Ashtanga… Stilova ima mnogo i sve što nam pomaže da zaustavimo unutrašnju buku i nemir i postignemo jedinstvo jeste yoga.
Da se podsetimo, yoga je drevna nauka samorazvoja koja je nastala u Indiji, i svrstava se među šest glavnih indijskih filozofskih škola ili sistema. Nauka yoge objašnjava se u Bhagavad Giti, najvažnijem indijskom svetom spisu, i u Patanđalijevim „Yoga sutrama“ (sutra – izreka, aforizam, stih) (zbirci izreka napisanoj oko 2. veka p.n.e, koja predstavlja kompilaciju i sistematizaciju svih dotadašnjih znanja o yogi).
Reč yoga potiče od sanskritske reči „yuj“, što znači: jedinstvo, sjedinjenje, sjediniti. Ovo jedinstvo se traži i ostvaruje u svim aspektima ličnosti i života uopšte, a u svom najvišem smislu odnosi se na sjedinjenje pojedinačne, individualne duše sa beskonačnim duhom, odnosno pojedinačne ljudske svesti sa božanskom svešću. Ova božanska svest iz koje je nastalo sve što postoji u indijskoj tradiciji naziva se Sat-chit-ananda, što se prevodi kao: večno, svesno i radosno postojanje. Yoga istovremeno predstavlja i stanje jedinstva kojem se stremi i metod da se ono postigne.
U „Yoga sutrama“, Patanđali definiše yogu kao: „Yogas chitta vritti nirodh“ – Yoga je umirivanje (neutralisanje) vrtloga (talasa) osećanja ili misli kojima upravlja ego. U tradiciji yoge ego se uglavnom definiše kao duša koja je zaboravila svoju pravu prirodu i poistovetila se sa telom, odnosno materijom. Yoga, odnosno jedinstvo nastaje kada se ovi vrtlozi neutrališu i kada um postane poput mirnog jezera u kojem se jasno ogleda savršenstvo naše duše.
U tekstu koji sledi tradicionalna podela yoge. U zavisnosti od karaktera i sklonosti onih koji je praktikuju, yoga se može podeliti na četiri osnovna pravca: Bhakti, Karma, Jnana i Raja yoga. Ovi pravci se međusobno ne isključuju, već se međusobno prožimaju i nadopunjuju.
Bhakti yoga – yoga predanosti i postovanja, ima učitelja ili sveca, gurua. (Hare Krishna)
Kroz Bhakti yogu, ili yogu predanosti, teži se jedinstvu sa božanskom svešću, najčešće ispoljenom u ličnom obliku, pročišćavanjem i transformisanjem egoističnih emocija u nesebičnu predanost. Bhakti yogi stalno svoj um drži fiksiran na Boga, i neprestano usavršava svoj lični odnos sa Njim kroz pevanje, ponavljanje mantri, izvođenje rituala itd. Bhakti yoga je put za one koji su po svome temperamentu prvenstveno emotivni i predani.
Karma yoga – yoga akcije, delovanja. Nesebično delovanje, delovanje bez ocekivanja rezultata. (Isus, Majka Tereza)
Sama reč karma znači: akcija, delovanje, a karma yogi teži da ostvari jedinstvo sa beskonačnom svešću putem ispravnih i nesebičnih dela i nevezivanjem za plodove svoga rada. Karma yogi se trudi ne samo da rezultate svega što uradi ponudi božanskom, već i da oseti da je božansko ono što kroz njega obavlja taj rad. Karma yoga je put za one koji su po prirodi energični i skloni radu.
Jnana yoga (gyana ili jnana) – yoga znanja i mudrosti, filozofska yoga, meditacija je krunska praksa. (Mooji, Osho)
Prevodi se kao yoga znanja ili yoga mudrosti. Jnana yogi teži jedinstvu razvijanjem sposobnosti razlučivanja i nepristrasnog posmatranja, ali i samodisciplinom, istrajnošću i nevezanošču. Ovom yogom se bave prvenstveno ljudi snažnog intelekta i skloni promišljanju. jnana yogi sposobnošću razlučivanja postepeno odvaja istinu od iluzije dok naposletku ne spozna Apsolutnu Istinu i ne sjedini se sa njome.
Raja joga (Raja yoga – kraljevska, vrhovna yoga) – yoga tela i uma, definisana kroz osam krakova yoge iz yoga sutre.
To je yoga o kojoj Patanđali piše u svojim „Yoga sutrama“. Međutim, on sam nije koristio naziv Raja yoga, koji je uveden u upotrebu mnogo kasnije, već ju je nazivao yoga, a ponekad i krija yoga. Ona obuhvata sve tri prethodno pomenute vrste yoge, ali uključuje i praksu meditacije i kontrole uma i životne energije. Takođe se naziva i Osmokraka, ili Aštanga yoga (Ashtanga – osam krakova, osam udova), jer opisuje osam stadijuma ili koraka kroz koje nužno prolazi svaki duhovni tragalac na svome putu jedinstvu.
Više o osam grana klasične yoge pročitajte u sledećem tekstu.
